Allergenenkaart Zorginstelling CATO 

 

Voor de invulling van de resterende vrije studiepunten had ik aanvankelijk nog geen concreet idee. Ik merk dat ik het moeilijk vind om iets te bedenken dat voor de toekomst belangrijk is in het vak van diëtiste wat niet in de studie direct naar voren komt, en dat vervolgens om te zetten in een concreet plan en dat ook ten uitvoer te brengen. Soms moet je ergens tegenaan lopen waarbij de gelegenheid zich voor doet om dieper op een aspect van het vak in te gaan.   

In blok 2.3 van het tweede studie jaar had ik een project wat ging over frailty (kwetsbaarheid) bij ouderen. Hiervoor moesten veel dingen uitgezocht en opgezocht worden. Ook moest er sensorisch onderzoek worden gedaan naar de voorkeur van ouderen voor smaak en geur. Voor dit onderzoek hebben we een aantal verzorgingstehuizen in Den Haag gebeld, met de vraag of wij dit onderzoek bij hun bewoners mochten afnemen. Een daarvan, de stichting Cato, reageerde zeer positief. Rondom de uitvoering kwam ik in gesprek met de manager facilitaire dienst, Anja de Ruijter. Ze wilde graag meer projecten doen binnen haar zorginstelling, met de hulp van studenten.  

Ik was meteen geïnteresseerd, en heb in dezelfde week contact opgenomen om te bespreken wat ik eventueel voor haar zou kunnen betekenen. Direct kwam de allergenen kaart naar voren. De stichting moet zo’n kaart kunnen overhandigen aan de zorginstanties in het kader van de etiketteringswet. In de volksmond wordt deze wet ook wel allergenenwet genoemd. De allergenenwetgeving heeft betrekking op 14 allergenen (vis, gluten, soja, ei, melk, schaaldieren, weekdieren, noten, pinda’s, sesamzaad, lupine, selderij, mosterd en sulfiet). Naast het kenbaar maken aan de consument,  welke allergenen in een bepaald product of maaltijd aanwezig zijn, moet er ook een schriftelijke allergenen procedure (allergenenkaart) aanwezig zijn, die deel uitmaakt van het voedselveiligheidsplan. Helaas waren ze bij de stichting Cato aan het maken van de kaart nog niet toegekomen. Door het eerste deel van de invulling van mijn vrije studie punten was ik al geïnteresseerd geraakt in allergieën en intoleranties.  

 

Het  project allergenenkaart sluit qua onderwerp goed aan, maar vraagt andere vaardigheden. Het verzoek van een professionele instelling zoals Cato om een dergelijk project uit te voeren is een hele uitdaging. Systematisch uitgebreide informatie in kaart brengen en te rubriceren en daarbij compleet te zijn was nieuw voor mij. Toch is het ontwikkelen van deze vaardigheid zeker belangrijk. In de toekomst zal wel vaker worden verlangd om veel gegevens te ordenen en overzichtelijk te presenteren. Hierin systematiek te ontwikkelen is een doel op zich. 

Voor deze allergenen kaart moest veel onderzoek worden gedaan. De stichting koopt kant en klare, voorverpakte maaltijden bij een groothandel. Zij hebben zes week menu’s waarbij er per dag een keuze is uit twee voorgerechten en twee soorten vlees en groenten. In totaal zijn dat bijna 200 verschillende voedselproducten. Elk product moet worden ingevoerd in een database. Vervolgens moet op de site van de groothandel worden nagezocht welke ingrediënten aanwezig zijn. Hierna moet via een anders site (PIMS)  gekeken worden welke allergenen het betreffende product bevat om vervolgens deze informatie terug te brengen naar de database. Gelukkig was er uiteindelijk wel een voorbeeld databestand op het internet beschikbaar, via de Stichting Horeca Onderwijs, waarbij gerechten kunnen worden ingevuld en daarachter kan worden aangegeven welke allergenen aanwezig zijn. Naast deze site, waarbij de informatie online beschikbaar is, heb ik de gerechten van de menu’s in een Excel bestand gezet om overzichtelijke kaarten te kunnen maken, waarbij men per gerecht inzicht heeft over de eventuele aanwezigheid van één van de 14 allergenen.  

In het begin was het moeilijk om steeds te switchen van de ene website naar de andere, alle informatie op te halen en deze weer op een andere plek neer te zetten om zodoende overzicht te krijgen. Wil dit goed lukken moet je een systeem ontwikkelen waarbij de juiste volgorde wordt aangehouden en alles op de zelfde manier wordt gedaan. Ten tijde van het invullen werd ik wel eens gefrustreerd door de eentonigheid van de handelingen, of dat ik net iets had opgezocht maar bij het invullen in het bestand vergeten was hoe het precies zat waarna je het opnieuw moet opzoeken. Gaandeweg kreeg ik routine in het eigen handelen en denken waardoor het steeds efficiënter ging. Aanvankelijk werkte ik met een computer maar al gauw merkte ik dat het met twee computers beter en gemakkelijker ging. Ook merkte ik dat er allergenen zijn die veelvuldig voorkomen en daarmee makkelijker te onthouden zijn. Een allergeen zoals weekdieren en zwavel ben in überhaupt niet tegengekomen. Uiteindelijk merkte ik dat bij het zoeken naar het volgende product, ik al  bijna kon voorspellen welke allergeen deze bevatte en werd het invullen bijna een sport. Dit maakt dat zelfs eentonig werk leuk kan worden. Wat ik vooral geleerd heb tijdens dit werk is dat het invullen van parameters op zich eenvoudig is maar vooral heel systematisch moet worden uitgevoerd om zodoende nauwkeurigheid te bereiken. Dit laatste is natuurlijk het belangrijkste.  Het idee dat er fouten staan in zo'n kaart waardoor iemand toch een voedselproduct binnen krijgt waarin een voor hem/haar aanwezig allergeen zit met alle gevolgen van dien,  is vreselijk. Daarom heb ik alles soms meer dan twee keer gecheckt.  

Veel van de administratieve handelingen zijn routine, en routine maakt dat invoer steeds makkelijker gaat.   Het gevaar is aanwezig dat routine ook leidt tot onzorgvuldigheid. Dat is wel een van de dingen die ik in deze vrije uren besteding heb geleerd. Verder merk ik dat het belangrijk is om  informatie overzichtelijk te presenteren. Het gebruik van iconen zoals op de allergenenkaart is hier een mooi voorbeeld van. Wat ik erg leuk vond was de feedback van deze professionele instelling dat de uitvoering van de allergenenkaart precies was zoals zij zich dat hadden voorgesteld. Ik denk dat ik deze ervaring goed voor de toekomst kan gebruiken.   

De stichting Cato heeft nog een aantal plannen ter uitvoering van projecten waar zij studenten voor nodig hebben. Aan Anja heb ik al laten weten geïnteresseerd te zijn. Ook voor het tweede jaar mag ik vrije studie uren invullen. Wie weet kan ik hen verder helpen. Het resultaat van mijn project, de allergenen kaarten en de beoordeling van mijn begeleidster, Anja de Ruijter, zijn terug te vinden door op de onderstaande plaatjes te klikken: 

​

​

​

​

​

​

​

​

​